Deze presentatie draait om een mysterieus detail van een 16e-eeuws houtsnijwerk uit de omgeving van Maastricht.

De afgebeelde sleutel in een deel van een apostelbalk opent je blik op de Heilige Servaas en zijn betekenis voor Maastricht, de heiligdomsvaart en de (kunst-) geschiedenis in de regio.

Symbolische sleutel

Al eeuwenlang heeft de sleutel een speciale betekenis voor mensen. Het alledaagse hulpmiddel kan symbool staan voor het toegang krijgen tot rijkdom, liefde en een thuis. Je kan alles wat je dierbaar is met een slot beschermen maar de sleutel heeft ook de symbolische kracht om geheimen te kraken en raadsels op te lossen.

Een sleutel in het Bonnefanten

Op het eerste oog lijkt een deel van een apostelbalk niet zo bijzonder. Natuurlijk, het is een bijzonder 16e-eeuws snijwerk dat her en der nog verbazingwekkend gedetailleerd is. Maar je blik zal ook snel blijven haken achter grote scheuren in het hout, en het zal je opvallen dat het object incompleet is. Maar er is een klein detail, de sleutel die apostel Petrus vasthoudt, dat het onlosmakelijk verbindt met de stad Maastricht, de regio en de heiligdomsvaart.

Sleutel van de regio

De apostelbalken waren niet te zien in belangrijke kerken in steden, maar in de godshuizen in de dorpen rondom. Tussen de zuilen die de afscheiding vormden van het koor en schip was deze balk geplaatst. Hierop waren de twaalf apostelen te zien met in hun midden Christus zelf. Dit was niet de topkunst die gemaakt werd voor bisschoppen of hoogwaardigheidsbekleders, maar kunst voor dorpskerken en hun bezoekers. Deze 16^e- eeuwse apostelbalken zijn een typisch verschijnsel uit de Maas-Rijn regio. Wat kan het mysterieuze kleine detail van de sleutel van Petrus in een deel van een apostelbalk ons vertellen over de kerken waar deze apostelbalken ooit hebben gehangen?

De macht van de sleutel

De betekenis van dit kleine maar belangrijke detail wordt onderzocht in deze focuspresentatie. Je wordt meegenomen langs zowel regionale als internationale bruiklenen die de symbolische aard van de sleutel verkennen, de impact van Sint Servaas op de regio illustreren en duidelijk maken hoe het kapittel van Sint Servaas de verworven macht uitbreidde.

Header: Omgeving Maastricht, Deel van een apostelbalk met voorstelling van H. Petrus en Johannes (detail), ca. 1480-1520, eikenhout. Hoogte x Breedte x Diepte: 32,5 x 90,5 x 15 cm. Collectie Bonnefanten. Foto Peter Cox.