Berlinde De Bruyckere: Engelenkeel

Vanaf 2 maart 2021 vormt het Bonnefanten het toneel van Engelenkeel, de nieuwste tentoonstelling van de internationaal vermaarde kunstenaar Berlinde De Bruyckere (Gent, 1964). In de tentoonstelling Engelenkeel, gecureerd door Stijn Huijts, ligt de nadruk op de periode 2014-heden, met nog nooit eerder vertoond werk, dat het licht zag tijdens de coronacrisis en waarvoor zij een artistieke dialoog aanging met de Belgische schrijver Erwin Mortier. Engelenkeel is De Bruyckeres eerste Nederlandse solotentoonstelling sinds 2015.

Engelenkeel
De Bruyckeres werk kent vele lagen van betekenis. Vaak refereert ze aan de literatuur, de klassieke mythologie of de kunstgeschiedenis, in het bijzonder de christelijke iconografie. Deze poëtische, oude iconografie haalt ze uit de strikt religieuze context en laat ze raken aan actuele, tastbare onderwerpen zoals universeel menselijk lijden, vluchtelingenproblematiek, geweld of eenzaamheid. Persoonlijke gevoelens en ervaringen worden gespiegeld aan grotere sociale tendensen. De Bruyckere vertaalt deze thema’s in rauwe, indringende sculpturen, installaties en tekeningen, die kracht vinden in kwetsbaarheid en tederheid in het meedogenloze. Haar sculpturen kennen vaak een lange, ingewikkelde maakgeschiedenis. Veel van haar werk is opgebouwd uit materialen zoals was, hars, touw en huiden of doeken, die ze soms jaren blootstelt aan de elementen alvorens ze te verwerken.

In deze tentoonstelling zet De Bruyckere nieuwe stappen op haar artistieke pad, zoekende naar de betekenis van menselijkheid, lichamelijkheid, lijden en levenskracht. Het zijn thema's met een universele reikwijdte, maar ook thema’s die een extra urgentie krijgen in een tijd waarin onder invloed van een ongekende pandemie de behoefte aan menselijke connectie groter dan ooit is, terwijl het lichaam tegelijkertijd een gevaar voor de mens is geworden.

De monumentale nieuwe en niet eerder getoonde werken Arcangelo en Sjemkel zijn geïnspireerd op het idee van een engel, zoals deze in mythes en verhalen, literatuur en de kunstgeschiedenis terugkomt. Gecreëerd in de eenzaamheid en isolatie van de coronacrisis, zijn deze werken metaforen voor de engelen die ons behoeden voor een eenzaam bestaan en, nog belangrijker, voor een eenzame dood. Met hun warme, donkere vleugels zorgen de engelen voor beschutting, en zijn ze een toevluchtsoord tegen angst. Het is een prachtig voorbeeld van de fragiele lijn die De Bruyckere bewandelt tussen artistieke dichterlijkheid en engagement met de actualiteit.

Berlinde De Bruyckere
De Bruyckeres carrière kende een vliegende start toen ze drie jaar na haar afstuderen in 1989 de Young Belgian Art Prize ontving. Sindsdien is haar kunstenaarschap gelauwerd met solotentoonstellingen in binnen- en buitenland, prijzen, en twee deelnames aan de Venetiaanse Biënnale: in 2003 in het hoofdpaviljoen, en in 2013 toen ze België vertegenwoordigde, in samenwerking met Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee. Het Bonnefanten is trots dat het een kunstenaar van grote internationale allure mag tonen. Haar werk draagt de verhalende, iconografische stijl in zich die typerend is voor kunstenaars van de Zuidelijke Nederlanden. Het Bonnefanten richt zich van oudsher op de belangrijkste protagonisten in deze regio, waartoe ook kunstenaars zoals Mark Manders, Laure Prouvost en Otobong Nkanga gerekend kunnen worden.

Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt een kunstenaarsboek uitgegeven door Mercatorfonds i.s.m. het Bonnefanten, getiteld Engelenkeel. Met teksten van Erwin Mortier, Zbigniew Herbert en Stijn Huijts. Het boek is in Nederlands- en Engelstalige versie verkrijgbaar in de museumshop van het Bonnefanten en online boekwinkels. ISBN: 978-94-6230-318-8.